گنج جزیره کیژی

Photo: Ria Novosti

صدها هزار توریست از سراسر جهان برای دیدن آثار باستانی به کیژی سفر می کنند

آبهای آرام دریاچه آنژسکی واقع در شمال – غرب روسیه کیلومترها در میان پارک های جنگلی خود جریان دارد. این دریاچه از نظر اندازه خود، دومین دریاچه آب شیرین اروپاست. در بین جزایر آن، قطعه زمین کوچکی هست که آن را « کیژی» - « جزیره گنج ها» می نامند. هر چند در آنجا گنج دزدان دریایی پنهان نشده است و طلایی و سنگ قیمتی پیدا نشده است. کیژی گنجینه سازه های چوبی روسی است: در آنجا مجموعه معماری بی نظیری وجود دارد که در فهرست میراث جهانی یونسکو شامل شده است. صدها هزار توریست از سراسر جهان برای دیدن آثار باستانی معماران روس در این خطه دور شمال به کیژی سفر می کنند.

در سال 1714 میلادی اولین سازه و زیباترین بنای کیژی - کلیسای «پِرِ اوبراژنسکی» ساخته شد که تاجی از 22 گنبد دارد که در چند ردیف قرار گرفته اند. این کلیسا بی نظیر است و در هیچ کجای دنیا نمی توان چیزی شبیه آن پیدا کرد. این بنای عظیم به لحاظ شکل باشکوه و اندازه های ایده آل گنبدها باعث حیرت و شگفتی می شود. ساکنان بومی افسانه ای در این باره حکایت می کنند که وقتی معماری به نام « نستور» ساخت کلیسا را به پایان رساند تبر خود را توی دریاچه انداخت و گفت که دیگر هرگز از عهده ساخت چیزی به این زیبایی برنخواهد آمد. هر چه بیشتر به نظاره کلیسا بایستید، بیشتر به این افسانه باور خواهدی کرد...

افسانه دیگری حکایت از آن می کند که گویا این سازه عظیم چوبی بدون استفاده از حتی یک میخ ساخته شده است. اما اینطور نیست، هنگام روکش گنبدهای کلیسا از میخ استفاده شده است.

در روزهای آفتابی، نور خورشید با تابش از پشت پنجره ها، درون کلیسا را روشن و نورانی می کند. یکی از دکورهای داخل کلیسا جایگاه چهار ردیفی شمایل قرن 18 است که تزیینات حکاکی و طلایی بسیار زیبایی دارد.

کلیسای « پِرِاوبراژنسکی» یک کلیسای «تابستانی» بود و زمستان ها در آن مراسم دعا و نیایش برگزار نمی شد. در سال 1764 میلادی ساکنان بومی تصمیم گرفتند کلیسای دیگری - « زمستانی»- را بسازند. هنگام ساخت کلیسا آنها با یک مسأله دشوار روبرو شدند: می خواستند کلیسای آنها با شکوه و جلال « همسایه» 22 گنبدی همخوان باشد و در عین حال در زمینه آن « گم نشود». معماران راه چاره را یافتند و دومین شاهکار کیژی - کلیسای «پاکروفسکی» را ساختند.

این کلیسا کوچکتر از کلیسای « پِرِاوبراژنسکی» است و آن را می توان به هنرپیشه نقش دوم تشبیه کرد که روی یک صحنه با هنرپیشه اول بازی می کند. اما نقش آن برای تصور « نمایشنامه» معماری کیژی بسیار مهم است. کلیسای « پاکروفسکی» تا حدودی کپی کلیسای « پِرِاوبراژنسکی» است، اما از خودویژگی خاص خود نیز برخوردار است. هشت گنید کلیسا نهمین گنبد مرکزی را احاطه کرده اند و یک « تاج» زیبا و با شکوه را شکل می دهند که تزیین بخش « سر» کلیساست. دیوارهای بیرونی حکاکی شده اند و هر نقش آن مانند پژوهشگر سازه های چوبی روسی « یک نت گرم مهربانی را در یادبود معماری اضافه می کند».

برج سه طبقه سومین « آکورد» ارکستر کیژی است. آن را در سال 1863 میلادی ساختند. این سازه که شبیه سفینه فضایی است که در مرحله استارت «از حرکت باز ایستاده بطور هماهنگی در تصویر کلی شاهکارهای بی نظیر کیژی جا گرفته است.

از اوایل سال های 1960 میلادی به برکت تلاش های طرفداران و دوستداران کیژی، یادبودهای خانه سازی چوبی از نواحی شمال – غرب روسیه به آنجا منتقل شدند. بتدریج یک « شهرک» چوبی در جزیره شکل گرفت: کلبه های روستایی، کلیساها، آسیاب بادی و خانه های کشاورزی. تمام این سازه ها تحت محافظت دولت قرار دارند و استادان مرمت و بازسازی از آنها مراقبت می کنند.

کیژی یکی از بزرگترین موزه های روسی زیر آسمان باز است که گنجینه های معماری آنجا، جزیره را به یک محل تحت حفاظت تاریخی – فرهنگی مبدل کرده است.